اولین ملاقات شما با یک مشاور املاک برای فروش خانه شاید کمی ناخوشایند باشد. مخصوصا وقتی نوبت به صحبت در مورد حق کمیسیون بنگاه می‌رسد. اما باید بدانید که این موضوع بخشی از هزینه‌های معامله است و باید پیش از هر کاری در مورد آن با مشاورین املاک صحبت کنید.
حق کمیسیون بنگاه چیست؟
روش پرداخت حق‌الزحمه مشاورین املاک با سایر مشاغل متفاوت است. در حالی‌که بسیاری از مشاغل مانند وکلا به‌صورت پروژه‌ای، ساعتی یا ماهانه کار می‌کنند. اما مشاوران املاک دستمزد خود را به شکل درصدی از پول ردوبدل‌شده در معامله نهایی می‌گیرند. این پول نیز پس از اتمام معامله پرداخت میشود، در غیر این‌صورت مشاور املاک هیچ پولی دریافت نخواهد کرد.
نحوه محاسبه کمیسیون املاک در شهرهای مختلف ایران
در ایران، نرخ محاسبه کمیسیون بنگاه توسط اتحادیه املاک مشخص میشود و نحوه محاسبه و درصد آن نیز در هر شهر متفاوت است. اما به‌طور کلی، دو روش اصلی برای نحوه محاسبه کمیسیون املاک وجود دارد.
پله‌ای
در این روش، هزینه کمیسیون بنگاه املاک به‌صورت درصدی از ارزش معامله نهایی محاسبه میشود. اما با توجه‌به ارزش ملک، درصد محاسبه تفاوت دارد. به این‌صورت که اگر ارزش ملک از مبلغی مشخصی بیشتر باشد، درصد محاسبه تا آن مبلغ مشخص به یک میزان و مازاد قیمت از آن مبلغ با درصد پایین‌تری تعیین میشود.
ثابت
در این روش، کمیسیون به‌صورت درصدی از ارزش معامله نهایی محاسبه میشود، اما این درصد ثابت است و با افزایش قیمت ملک تغییر نمی‌کند.
انواع حق کمیسیون بنگاه
درآمد مشاورین املاک از راه دریافت حق کمیسیون است. بااین‌حال دستمزد آن‌ها در معاملات ملکی مختلف از جمله خرید و فروش، رهن و اجاره تفاوت دارد. به‌طور کلی انواع حق کمیسیون املاک عبارتند از:
خرید و فروش ملک
براساس قانون تمامی قراردادهای خرید و فروش ملک پ مشمول پرداخت حق کمیسیونی برابر با 0.5 درصد از ارزش ملک هستند. این مبلغ به‌صورت مساوی از هر دو طرف معامله دریافت میشود. یعنی هر یک از طرفین باید 0.25 درصد از ارزش ملک را به عنوان حق کمیسیون خرید و فروش ملک به بنگاه پرداخت کنند.
علاوه‌براین خریدار و فروشنده باید مالیات بر ارزش افزوده را نیز بپردازند که میزان آن 9 درصد است. به‌عنوان مثال اگر خانه‌ای با مبلغ 3 میلیارد تومان به فروش برسد، محاسبه کمیسیون خرید و فروش ملک به‌صورت زیر خواهد بود.
| قیمت ملک × 0.25 درصد | 3,000,000,000 × 0.0025 = 7,500,000 |
| کمیسیون × مالیات | 7,500,000 × 0.09 = 675,000 |
| کمیسیون + مالیات | 7,500,000 + 675,000 = 8,175,000 |
| سهم پرداختی هر یک از طرفین | 8,175,000 |
اجاره ملک
بر اساس قانون، مشاوران املاک موظف هستند در این گونه معاملات، 25 درصد از مبلغ اجاره ماهانه را به‌عنوان حق کمیسیون دریافت کنند. لازم به ذکر است که این مبلغ باید به‌صورت مساوی از هر دو طرف معامله دریافت شود. یعنی هر یک از طرفین باید 12.5 درصد از این مبلغ را بپردازند و درصد مالیات نیز مانند خرید و فروش ملک 9 درصد است.
مثلا اگر اجاره ماهیانه یک ملک 5 میلیون تومان باشد، حق کمیسیون بنگاه به صورت زیر محاسبه میشود.
| مبلغ اجاره × 25 درصد | 5,000,000 × 0.25 = 1,250,000 |
| کمیسیون × مالیات | 1,250,000 × 0.09 = 112,500 |
| حق کمیسیون + مالیات | 1,250,000 + 112,500 = 1,362,500 |
| سهم پرداختی هر یک از طرفین | 1,362,500 |
رهن ملک
محاسبه کمیسیون رهن با اجاره کمی تفاوت دارد. برای محاسبه آن، ابتدا باید مبلغ کل رهن را به اجاره تبدیل کنیم. سپس این مبلغ ضربدر 25 درصد میشود تا حق کمیسیون بنگاه به‌دست آید. در نهایت به این مبلغ 9 درصد حق مالیات افزوده میشود.
فرض کنید مبلغ رهن کامل یک خانه حدود 250 میلیون تومان است. آنگاه محاسبه حق کمیسیون به‌صورت زیر خواهد بود:
| تبدیل رهن به اجاره = مبلغ رهن × 30,0000 | 250 × 30,000 = 7,500,000 |
| مبلغ × 25 درصد | 7,500,000 × 0.25 = 1,875,000 |
| حق کمیسیون × 0.09 | 1,875,000 × 0.09 = 168,750 |
| حق کمیسیون + مالیات | 1,875,000 + 168,750 = 2,043,750 |
| سهم پرداختی هر یک از طرفین | 2,043,750 |
معاوضه ملک
نرخ کمیسیون معاوضه ملک توسط اتحادیه املاک کشور مشخص نشده است. به‌همین دلیل، این مبلغ عموما به‌صورت توافقی بین مشاور املاک و طرفین معامله تعیین میشود. البته عوامل مختلفی مانند قیمت ملک موردنظر در قیمت نهایی آن تاثیر دارد.
فسخ قرارداد
در صورت فسخ قرارداد با رضایت طرفین و براساس شرایط قانونی، مشاور املاک می‌تواند حق الزحمه‌ای دریافت کند. طبق عرف بازار، اغلب فسخ‌کننده معامله باید حق کمیسیون بنگاه را بپردازد. سایر انواع کمیسیون نیز شامل مشارکت در ساخت و قرارداد جعاله ملکی هستند.
تخلف مشاور املاک در دریافت حق کمیسیون
حق کمیسیون بنگاه در معاملات ملکی، مبلغی است که مشاوران املاک در قبال ارائه خدمات خود دریافت می‌کنند. این مبلغ نیز توسط اتحادیه تعیین میشود و میزان آن ثابت خواهد بود. بنابراین در صورتی‌که مشاور املاکی بخواهد مبلغی بیشتر از نرخ مصوب اتحادیه دریافت کند. متقاضیان می‌توانند با تنظیم شکایت از طریق اتحادیه صنف مشاوران املاک شهر خود پیگیر این موضوع شوند.
مشاور املاک نیز موظف است که پس از دریافت حق کمیسیون از طرفین معامله، رسیدی به آن‌ها تحویل دهد. البته هزینه کمیسیون بنگاه املاک باید در قرارداد ذکر شود. این موضوع برای جلوگیری از اختلافات احتمالی در آینده ضرورت دارد.
علاوه‌براین در صورت عدم پرداخت حق کمیسیون توسط طرفین، مشاور املاک می‌تواند از طریق مراجع قانونی، حق خود را مطالبه کند. شما نیز این امکان را دارید تا برای خرید یا اجاره خانه، ویلا، آپارتمان و کسب اطلاعات بیشتر درباره کمیسیون املاک در گیلان با کارشناسان ما در خانه انزلی در ارتباط باشید.
جمع‌بندی
حق کمیسیون بنگاه، مبلغی است که مشاوران املاک در قبال ارائه خدمات خود در معاملات ملکی دریافت می‌کنند. بنابراین آشنایی با انواع کمیسیون و نحوه محاسبه آن می‌تواند از سواستفاده‌های احتمالی جلوگیری کند.